Czas pracy kierowców zawodowych ograniczony jest przez szereg regulacji prawnych, mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa drogowego i godziwych warunków pracy. Co ciekawe, praca kierowcy samochodu ciężarowego nie ogranicza się tylko do prowadzenia pojazdu. Obejmuje wszystkie czynności składające się na przewóz drogowy, włącznie z formalnościami administracyjnymi czy nadzorem wyładunku. Europejska legislacja zmierza do całkowitego ujednolicenia przepisów o czasie pracy kierowcy wśród krajów członkowskich UE. Wprowadzane zmiany dotyczą kierowców ciągników siodłowych, ciężarówek, autobusów oraz samochodów dostawczych.
Czas pracy kierowcy zawodowego w transporcie drogowym
Dobowy czas pracy kierowców zawodowych rozpoczyna się z chwilą podjęcia pierwszych czynności związanych z przewozem drogą lądową – może to być nawet samo pozostawanie do dyspozycji pracodawcy na swoim stanowisku pracy. Doba pracownicza wynosi zawsze 24 godziny, natomiast w jej skład wchodzą okresy jazdy, przerw i odpoczynku.
Czas prowadzenia pojazdu ciężarowego
Czy jazda przez kilkanaście godzin bez żadnej przerwy jest legalna? Nie. Co do zasady, dzienny limit prowadzenia pojazdu przez kierowcę wynosi 9 godzin. W wyjątkowych sytuacjach (dwa razy w tygodniu) może on zostać zwiększony do 10 godzin.
Czas pracy kierowcy tira uzależniony jest od czasu a nie dystansu jaki pokona. Jedyną możliwą sytuacją, przy której możliwa jest jazda przez kilkanaście godzin jednego dnia jest jazda w tandemie. Każdy z kierowców może prowadzić ciągnik siodłowy po 9 godzin, co łącznie daje nam 18 godzin jazdy jednego dnia.
Obowiązkowy tachograf w ciężarówce
Tachograf to specjalne urządzenie pomiarowe, które rejestruje aktywność kierowcy. Na ten moment obowiązek posiadania tachografu dotyczy wszystkich zawodowych kierowców prowadzących pojazdy o DMC powyżej 3,5 tony.
Rozpoczęcie kursu powinno być poprzedzone włożeniem osobistej karty kierowcy do tachografu. Od tej chwili mierzone są wskazania prędkościomierza, aktywność kierowcy, czas jazdy oraz najważniejsze wydarzenia, np. przekroczenie granicy pomiędzy państwami. Aktualne regulacje zmierzają do jeszcze większej kontroli kierowców i rozbudowy tachografów cyfrowych o nowe opcje pomiaru czasu pracy kierowcy tira i jego aktywności.
Dzienny czas pracy kierowcy zawodowego
Dobowy czas jazdy kierowcy mieści się w limicie 9-10 godzin. Zgodnie z przepisami prawa pracy w Polsce, dzienny czas pracy kierowcy zawodowego wynosi 9 godzin. Można jednak wydłużyć ten okres do 10 godzin w przypadku konieczności wykonania dodatkowego zadania, takiego jak np. transport osób lub rzeczy, ale tylko wtedy, gdy nie przekroczy to łącznego czasu pracy w ciągu doby.
Przepisy te mają na celu ochronę zdrowia i bezpieczeństwa kierowcy zawodowego oraz innych uczestników ruchu drogowego.
Tygodniowy czas jazdy kierowcy zawodowego – czas pracy w tygodniu
W przypadku tygodnia jest to maksymalnie 56 godzin jazdy – 4 dni jazdy po 9 godzin oraz 2 dni jazdy po 10 godzin. Sprawa staje się nieco bardziej skomplikowana gdy spojrzymy na czas pracy kierowcy tira z perspektywy dwóch tygodni, bądź miesiąca.
Dwutygodniowy czas pracy kierowcy zawodowego
Przepisy przewidują ograniczenie dwutygodniowego okresu jazdy kierowcy do 90 godzin. Maksymalnie 56 godzin w jednym tygodniu, jednak nie więcej niż 90 godzin w perspektywie dwóch tygodni. Co więcej, każde 6 dób pracowniczych powinno kończyć się 45-godzinnym odpoczynkiem. Tym samym, przy miesiącu rozpoczynającym się w poniedziałek i mającym 31 dni, maksymalny czas pracy kierowcy tira przez jeden miesiąc wynosi 209 godzin.
Podstawowe zasady jazdy w podwójnej obsadzie
W przypadku obsady dwuosobowej, zasady dotyczące czasu prowadzenia pojazdu, przerw i odpoczynków pozostają takie same jak w przypadku obsady jednoosobowej, z wyjątkiem przerwy dziennej oraz czasu trwania zmiany roboczej. Nie jest jednak dopuszczalna sytuacja, gdzie pierwszy kierowca prowadzi pojazd przez 9 godzin, nawet jeśli zachował przerwę 45-minutową po 4,5 godz. jazdy. W obsadzie dwuosobowej, kierowcy zmieniają się co 4,5 godziny.
Organizacja pracy w obsadzie dwuosobowej
W załodze dwuosobowej, pierwszy kierowca prowadzi pojazd przez maksymalnie 4,5 godziny. Drugi kierowca jest w tym czasie w dyspozycyjności, po czym ich role się zamieniają. Maksymalny czas trwania zmiany roboczej załogi dwuosobowej to 30 godzin podczas których obaj kierowcy mogą wykorzystać po 9 godzin prowadzenia pojazdu. Minimalny okres odpoczynku dobowego wynosi 9 godzin, podczas których pojazd nie może być w ruchu.
Zasady dotyczące kart kierowców
Karta kierowcy musi pozostać w urządzeniu tachografu od rozpoczęcia aktywności do momentu opuszczenia pojazdu. Karty kierowców umieszcza się w odpowiednich slotach tachografu, aby prawidłowo rejestrować aktywności obu kierowców.. Kierowcy muszą przekładać swoje karty w zależności od tego, który z nich aktualnie prowadzi pojazd.
Sytuacja wyjątkowa
Jeżeli w obsadzie dwuosobowej jeden z kierowców zakończył pracę i opuścił pojazd, czas aktywności pierwszego kierowcy podlega przepisom właściwym dla obsady jednoosobowej.
