Na początku lat 50. produkcja samochodów ciężarowych Škody została przeniesiona z zakładów Avia w Pradze do Liberca znajdującego się w ówczesnej północnej Czechosłowacji. Chwilę później zakłady przekształcono w Liberecke Automobilove Zavody, w skrócie LIAZ (Liberecke Automobilove Zavody).
Początek historii, czyli Škoda-706KT i 706MT
Montaż nowych pojazdów Škoda-706KT i 706MT rozpoczął się w Mnichovie Hradiště, silniki produkowano w Hinichovie, a w dalszym okresie w Jabloncu nad Nisem. Te proste ale i bardzo wytrzymałe maszyny stały się podstawą oferty ciężkich samochodów ciężarowych LIAZ 100 z kabiną nad silnikiem, które z marszu zaczęły podbijać rynki krajów mocno uprzemysłowionych i rozwijających się. Pojazdy opracowane w zakładach produkcyjnych LIAZ zostały samodzielnym brandem LIAZ, który na 20 lat zastąpił pojazdy Škody na rynku.
LIAZ – zakłady w Czechach i na Słowacji
Na przestrzeni lat zakłady LIAZ mieściły się w Rýnovice, Mnichovo Hradiště (baza B+R oraz produkcja części podwozia), Liberec-Hanychov (produkcja silników oraz osi przedniej i tylnej), Liberec-Ostašov (bloki silnika oraz wahacze), Mělník (głównie produkcja ram podwozi), Zvolen (Słowacja – montażownia), Přerov – montaż ciągników siodłowych, Veľký Krtíš (Słowacja – silniki i wały), Holýšov (głównie kabiny) oraz SIZ Jablonec nad Nisou.
Pierwsza seria LIAZ 100 składała się z 2-osiowych ciężarówek oraz ciągników siodłowych. W 1974 roku rozpoczęto produkcję ciągnika siodłowego LIAZ 100.45, a w 1975 – 8,5-tonowego samochodu ciężarowego LIAZ 100.05. Druga generacja samochodów ciężarowych LIAZ miała swoją premierę już na początku lat osiemdziesiątych.
W 1984 r. wraz z powstaniem składanej wersji pierwszej kabiny zaprezentowano gamę LIAZ 110, która otrzymała tylne zawieszenie pneumatyczne, a także serię 3-osiowych samochodów ciężarowych LIAZ 122 (6×2), składającą się z samochodu ciężarowego z płaską podłogą LIAZ 122.03 i ciągnika siodłowego LIAZ 122.48.
LIAZ i Rajdy Paryż-Dakar
W latach 1984-1985 zbudowano kilka ciężarówek LIAZ 100.55D (4×4) dedykowanych Rajdowi Paryż-Dakar (a dokładniej rzecz ujmując Paryż – Algier – Dakar), co dało życie nowej serii LIAZ 111 (4×4) z napędem na wszystkie koła. W 1987 roku model LIAZ 111.154 (4×4) osiągnął najlepszy wynik dla LIAZ, zajmując trzecie miejsce w drużynowej klasyfikacji generalnej.
W komentarzach pod relacjami z tych wydarzeń, można przeczytać wspomnienia osób, które miały okazję być wyprzedzane na autostradzie, przez pojazdy udające się na Rajd Dakar – Paryż. W tamtych czasach rozpędzona do 140 km/h ciężarówka musiała robić piekielne wrażenie.
Silniki LIAZ – jakie wersje były dostępne?
Od 1987 r. rozpoczęto produkcję wywrotek LIAZ 150 (4×2) i LIAZ 151 (4×4), które ostatecznie zastąpiły starą serię Škoda 706MT oraz drugą podstawową gamę LIAZ 200, która różniła się jedynie wzmocnioną izolacją akustyczną kabiny i hamulcami ABS. Wszystkie pojazdy można było zamówić z jednym z pięciorzędowych, sześciocylindrowych silników Diesla M630 (11946 cm3) z bezpośrednim wtryskiem, kilkoma rodzajami skrzyń biegów i czterema rodzajami rozstawu osi. W latach 80-tych silnik ten był dostępny w wersjach M634, M636, M637, M638 i M640 o mocy od 210 do 320 KM, w tym również w wersjach z turbodoładowaniem.
Upadek Czechosłowacji, czyli o początku końca LIAZ
Mimo to zakład LIAZ nie był w stanie stworzyć pojazdów w pełni odpowiadających surowym wymogom krajów Europy Zachodniej. Już pod koniec lat 80-tych popyt na samochody ciężarowe LIAZ gwałtownie spadał. Do problemów ekonomicznych początku lat 90. doszedł rozpad Czechosłowacji. W nowych warunkach ekonomicznych firma nie tylko straciła swoje główne rynki zagraniczne, ale również nie była w stanie skutecznie konkurować na krajowym podwórku. W tym czasie LIAZ podjął działania naprawcze i postanowił znacznie unowocześnić swoją ofertę.
W latach 1990-1992 firma zaprezentowała ciągniki siodłowe LIAZ 110.573 z większą kabiną Maxi i ABS oraz model LIAZ 230.575, po raz pierwszy wyposażony w rzędowy 6-cylindrowy 4-suwowy silnik Detroit Diesel serii 60 (12742 cm3, 365-400 KM).
W 1992 roku rozpoczęła się prywatyzacja przedsiębiorstw LIAZ. W 1995 roku głównym udziałowcem została Škoda, a nowa spółka akcyjna otrzymała nazwę Škoda-LIAZ. Od tego czasu wszystkie produkty otrzymały nową nazwę marki, Škoda-LIAZ.
